Autor: Mirosław Dworniczak

Materiały autora

Roger Penrose opowiada o cyklach czasu w ramach Copernicus Center Lecture 2010. Auditorium Maximum UJ, Kraków. / ADAM WALANUS / ADAM WALANUS

Noble 2020

Bartosz Kabała, Tomasz Miller, Mirosław Dworniczak
Dowód na istnienie czarnych dziur, pokonanie groźnego wirusa i rewolucyjna metoda edycji genów. Tegoroczne nagrody przypominają światu, że nauka ma wielką moc.
Emil Österman, portret Alfreda Nobla, 1915 r. / UNIVERSAL IMAGES GROUP / GETTY IMAGES

Noble 2019

Mirosław Dworniczak, Mariusz Gogól, Sebastian Szybka
Najcenniejsze naukowe nagrody przyznano za odkrycia, które zmieniły nasz sposób myślenia o wszechświecie i nas samych, oraz technologie, które…
Akira Yoshino, jeden z wynalazców baterii litowo-jonowych, nagrodzony Noblem z chemii 2019 / / fot. KYDPL KYODO / Associated Press / East News

Noble 2019: energia na co dzień

Mirosław Dworniczak
Tegoroczną Nagrodę Nobla z chemii otrzymali twórcy baterii litowo-jonowych. Które zrewolucjonizowały nasz świat.

Wracamy na księżyc

Mirosław Dworniczak
Stellarator Wendelstein 7-X w Instytucie Maksa Plancka w Greifswaldzie, Niemcy, 2015 r. / STEFAN SAUER / AFP PHOTO / DPA / EAST NEWS

Energia z gwiazd i z obwarzanków

Mirosław Dworniczak
Od kilkudziesięciu lat słyszymy, że elektrownie termojądrowe to przyszłość wydajnej i przyjaznej środowisku energetyki. Niestety, ta przyszłość uparcie nie…
/ ARCH. PRYWATNE

Minimum pół wieku

Marcin Jakubowski, Mirosław Dworniczak
MARCIN JAKUBOWSKI, fizyk: Spodziewam się, że elektrownie termojądrowe zaczną działać za 50 lat. Do tego czasu musimy inwestować w elektrownie atomowe i…
Centre College, NASA, zajęcia ze studentami z użyciem spektroskopu, 2016 r. / ROBERT BOAG / CENTRE COLLEGE / NASA

Węgiel jest wszędzie

Mirosław Dworniczak
Technika spektroskopii odsłoniła przed nami chemiczne oblicze kosmosu. Pozwoliła zajrzeć nawet do wnętrza odległych gwiazd i planet.
Stanowisko badawcze, przy którym Otto Hahn, Lise Meitner i Fritz StrassmannOtto Hahn, Lise Meitner and Fritz Straßmann pracowali w grudniu 1938 r. / Fot. akg-images / EAST NEWS /

Niszczyciele światów

Mirosław Dworniczak
Mija 80 lat od odkrycia, które doprowadziło do ujarzmienia energii jądrowej.

Najnowsi nobliści

Bartosz Kabała, Marcin Bójko, Mirosław Dworniczak
Immunoterapia przeciwnowotworowa, sterowana ewolucja enzymów i przeciwciał, laserowe narzędzia – to osiągnięcia, których twórców uhonorowano w tym roku Nagrodą…
Sztokholm, 03.10.2018 r. / Fot. Ye Pingfan/Xinhua News/East News

Enzymy, wirusy i przeciwciała

Mirosław Dworniczak
Nagroda Nobla w dziedzinie chemii za rok 2018 przypadła trojgu uczonym za badania z pogranicza chemii, biochemii i biologii molekularnej.
/ BETTMANN / GETTY IMAGES

Kwantowy tancerz

Mirosław Dworniczak
Trudno wśród fizyków znaleźć barwniejszą postać. Właśnie mija setna rocznica urodzin Richarda P. Feynmana.
/ KEVIN REID / GETTY IMAGES

Czy drzewa będą świecić

Mirosław Dworniczak
Trawa sygnalizująca skażenie powietrza albo szpinak wykrywający miny? Dzięki nanobionice takie twory w zasadzie są już dostępne.
Linus Pauling (1901–1994). Jego prace doprowadziły do zmiany rozumienia, czym są wiązania chemiczne / TOM HOLLYMAN / BEW

Jak powstają związki

Mirosław Dworniczak
Wiązanie to kluczowe pojęcie chemii. Kiedyś rozumiane intuicyjnie, dziś modelowane matematycznie, pozwala na zrozumienie struktury cząsteczek i ich…
Ilja Riepin, Dmitrij Mendelejew w stroju akademickim, 1885 r. / ZE ZBIORÓW MUZEUM UMCS

Człowiek, który uporządkował chemię

Mirosław Dworniczak
Układ okresowy Mendelejewa był pierwszym, w którym znalazły się miejsca na nieodkryte jeszcze pierwiastki. Pozwalał też przewidzieć ich własności.
Fot. Jonathan NACKSTRAND / AP / EASTNEWS

Noble 2017, Chemia: dobry obraz jest cenniejszy niż tysiąc słów

Mirosław Dworniczak
Za dokonania w dziedzinie kriomikroskopii elektronowej, pozwalające na precyzyjne „fotografowanie” biomolekuł, wyróżnieni zostali Jacques Dubochet, Joachim…
Modły mnichów buddyjskich w intencji ofiar tsunami. Plaża w pobliżu Fukushimy, marzec 2017 r. / Fot. Yomiuri Shimbun / AP / EAST NEWS

Katastrofa, która trwa

Mirosław Dworniczak
Sprawa awarii w Fukushimie dawno zniknęła z pierwszych stron gazet. Ale ciągle nie jest ona definitywnie zamknięta – i przez wiele lat nie będzie.
/ Fot. WIKIPEDIA / PIXABAY.COM

Świąteczna chemia

Mirosław Dworniczak
Czym pachnie i smakuje wigilia – sprawa niby jasna. Ale czym dokładnie? Oto substancje, które za to odpowiadają.
/

Jak odwrócić spalanie

Mirosław Dworniczak
Naukowcy szukają sposobów na pozbycie się nadmiaru dwutlenku węgla, który ludzkość emituje do atmosfery. Czasem bywają zaskoczeni wynikami – na przykład, gdy…
Nanoauto prof. Feringi / Fot. Johan Jarnestad / KRÓLEWSKA SZWEDZKA AKADEMIA NAUK

Lego w skali nano

Mirosław Dworniczak
CHEMIA: Jean-Pierre Sauvage, Sir J. Fraser Stoddard i Bernard L. Feringa za projektowanie i syntetyzowanie maszyn molekularnych
/

Iperyt w rybackich sieciach

Mirosław Dworniczak
Zapasy broni chemicznej, które po II wojnie światowej zatopiono w Bałtyku, są coraz większym zagrożeniem. Najwyższy czas, by zająć się nimi na poważnie.
Nad elektrownią w Czarnobylu, 14 maja 1986 r. / Fot. Sputnik / AFP / EAST NEWS

W cieniu Czerwonego Lasu

Mirosław Dworniczak
26 kwietnia 1986 roku o godzinie 1.23 w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej doszło do katastrofy. Dziś to poligon dla naukowców.
Lądownik Philae na powierzchni komety 67P/Czuriumow-Gierasimienko (wizualizacja) / Fot. NASA

Kosmiczni posłańcy życia

Mirosław Dworniczak
Związki chemiczne, które wywąchała na komecie misja Rosetta, pięknie nie pachną. Ale ich obecność ma wielkie znaczenie dla starej hipotezy o tym, jak we…

Nowości na tablicy Mendelejewa

Mirosław Dworniczak
To dla chemików historyczny moment: pierwiastek 118, należący do grupy gazów szlachetnych, „domyka” wreszcie siódmy okres w układzie.
Porządki na farmie słonecznej w Landmead, Anglia, 2015 r. / Fot. Peter Macdiarmid / GETTY IMAGES

Twarzą do Słońca

Mirosław Dworniczak
Sto lat temu Polak wynalazł rewolucyjny sposób otrzymywania monokryształów krzemu, które służą m.in. do pozyskiwania energii ze Słońca. Teraz szansa przed…