Tygodnik Powszechny Nr 15/2024

Data wydania:
Numer wydania:
15
Rok wydania:
2024

Radosław Sikorski – Polskie ambicje: o pozycji, decyzjach, przeszłości i przyszłości szefa polskiego MSZ pisze w okładkowym tekście Zbigniew Parafianowicz. 

W numerze także: analizujemy wyniki wyborów samorządowych * piszemy o zbrodniach w Strefie Gazy i zabitym tam polskim wolontariuszu * tropimy papieskie plotki w biografii Franciszka * wspominamy Terry'ego Pratchetta * sprawdzamy, czy ludzie potrafią uczyć się na błędach.

Edytorial

ks. Adam Boniecki / Fot. Grażyna Makara

Kościół ma przyszłość

Ks. Adam Boniecki
Dobra Nowina już od dawna zdaje się nie być żadną nowiną, stała się sposobem na wygodne życie. No i mamy skutki.

Obraz tygodnia

Prezydent Warszawy Rafal Trzaskowski i premier Donald Tusk podczas wieczoru wyborczego Koalicji Obywatelskiej . Warszawa, 7 kwietnia 2024 r. // Fot. Adam Stępień / Agencja Wyborcza.pl

Nikt się nie cieszy

Piotr Śmiłowicz
PiS nie osunął się w otchłań, a koalicji rządzącej nie poniosła atmosfera jesiennego zwycięstwa. Na dodatek wciąż iskrzy między Trzecią Drogą a Lewicą.
Demonstracja solidarności z Palestyną, upamiętniająca śmierć Damian Sobola, polskiego wolontariusza zabitego w Strefie Gazy, Kraków, 5 kwietnia 2024 r. // Fot. Beata Zawrzel / Reporter

Lekcja godności

Marek Kęskrawiec
Mamy prawo oczekiwać, że strona izraelska wreszcie zacznie traktować nas jak równych sobie partnerów.
Warszawska Szkoła Ukraińska "SzkoUA". Warszawa, 11 kwietnia 2022 r. // Fot. Piotr Molecki / East News

Jędrzej Witkowski, szef Centrum Edukacji Obywatelskiej: Ukraińskie dzieci lubią polską szkołę i dobrze się w niej czują

Przemysław Wilczyński, Jędrzej Witkowski
Jędrzej Witkowski, ekspert edukacyjny: Pamiętam wypowiedź jednej z mam w czasie naszych badań: „Zapytałam moje dzieci, co chciałyby zabrać z Polski do Ukrainy…
Jedna z 2 tys. tablic na billboardy zamówiona przez Lasy Państwowe, Nadleśnictwo Kielce, marzec 2024 r. // Fot. Paweł Małecki / East News

Lasy i kasa

Krzysztof Story
Minister ma rację: ziobryści, jak nikt wcześniej, zamienili Lasy Państwowe we własny folwark i trzeba to rozliczyć. Tyle że patologie w tej firmie są dużo…

Na Punkty

Biskup Andrzej Jeż. Limanowa, 18 sierpnia 2022 r. // Fot. Sylwia Penc / Agencja Wyborcza.pl

Czy biskup Jeż stanie przed sądem

Zuzanna Radzik
Prokuratura chce postawić biskupa tarnowskiego Andrzeja Jeża przed sądem za opieszałość w ujawnianiu pedofilów w sutannach.
Ministra zdrowia Izabela Leszczyna na briefingu prasowym dotyczacym antykoncepcji awaryjnej, Warszawa, 4 kwietnia 2024 r. // fot. Jacek Domiński / REPORTER

Pigułka „po”: wszystkie błędy rządu

Małgorzata Solecka
Izabela Leszczyna nie wykorzystała szansy, by odebrać prezydentowi możliwość zasłaniania się wątpliwościami co do wpływu tabletki na zdrowie. Teraz, gdy weto…
Czytelniczki na Targach Książki w Lipsku, 27-30 marca 2024 r. // Fot. Tom Schulze / materiały prasowe Buchmesse Leipzig

Dobrze się czyta w miłym towarzystwie

Monika Ochędowska
Ponad połowa włoskich dzieci przeczytała w zeszłym roku książkę spoza kanonu lektur szkolnych. W Niemczech najwięcej czytają nastolatki między 16. a 19. rokiem…
Kard. Victor Manuel Fernandez, prefekt Dykasterii Nauki Wiary, Watykan, luty 2024 r. // Fot. Riccardo De Luca / Anadolu / AFP / East News

Oczywistości i kontrowersje

Piotr Sikora
Dokument uznaje, że każda interwencja mająca na celu korektę płci powoduje „ryzyko zagrożenia unikalnej godności, jaką osoba otrzymała z chwilą poczęcia”.
Budowa największej na świecie instalacji fotowoltaicznej Jinta Zhongguang Solar o mocy 100 000 kW + 600 000 kW. Po zakończeniu generowane będzie 1,37 miliarda kWh rocznie. Jiuquan, Chiny, 18 marca 2024 r. //Fot. CFOTO / Nur / AFP / East News

Europa walczy, a Chiny nic nie robią? Nieprawda

Krzysztof Story
Chińczycy od 2021 r. mają własny system handlu emisjami (wzorowany na europejskim ETS), na potęgę budują nowe źródła energii i od dawna mają mniejszy udział…
Uczestnicy zjazdu starych samochodów w drodze na paradę, Westminster Bridge, Londyn, listopad 2022 r. // Fot. Wiktor Szymanowicz / Anadolu Agency / Getty Images)

Jak powstają wspomnienia

Łukasz Kwiatek
W badaniach nad pamięcią neurobiolodzy często przyglądają się strukturze zwanej hipokampem, o której wiemy, że ma związek z uczeniem się. Znamy też historie…

Bartosz Minkiewicz rysuje

Bartosz Minkiewicz

Temat Tygodnika

Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski przed spotkaniem z prezydentem USA Joe Bidenem w Białym Domu. Waszyngton, 12 marca 2024 r. // Fot. Leszek Szymański / PAP

Plan Sikorskiego

Zbigniew Parafianowicz
Sto dni w roli szefa MSZ kończy sporem z Izraelem po śmierci polskiego wolontariusza w Gazie. Wcześniej zdążył stać się symbolem nowej ofensywy Polski na…

Czytania

Fot. GRAŻYNA MAKARA /

Jezus Faryzeusz

Małgorzata Kordowicz
Ostatnią rzeczą, którą można było zarzucić prawdziwym faryzeuszom, była obłuda.

Przeszedł przez śmierć

O. Wacław Oszajca SJ
Bóg odpowiada na ludzkie prośby po swojemu. Jego odpowiedź pomaga człowiekowi przekraczać wszelkie niemożliwości w nadziei, że świat nie jest bezsensowną…

Owocowanie

Kard. Grzegorz Ryś
W jakim stopniu głoszenie dobrej nowiny o zmartwychwstaniu zmienia mnie samego i moje relacje z innymi?

Widzenia

Wybrał Piotr Sikora
Shutterstock

CZYTANIA LITURGICZNE (14 – 21 IV)

Kraj

Ministry Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, Izabela Leszczyna, Paulina Hennig-Kloska oraz minister Adam Bodnar przed posiedzeniem rządu w KPRM. Warszawia, 26 marca 2024 r. // Fot. Paweł Supernak / PAP

Na drugie sto dni

Stefan Sękowski
Ekipę Prawa i Sprawiedliwości jest z czego rozliczać. Jednak pociąganie do odpowiedzialności polityków poprzedniej władzy nie może zastąpić faktycznej naprawy…
Poseł PiS Mariusz Gosek na polecenie prokuratorów z zespołu śledczego ds. Funduszu Sprawiedliwości pod domem byłego ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Jeruzal, 26 marca 2024 r. // Fot. Wojciech Olkuśnik / East News

Wstrząsy na prawicy

Piotr Śmiłowicz
Ziobro bardzo dobrze dogadywał się z Beatą Szydło, ale gdy premierem został były bankier Mateusz Morawiecki, wszystko się popsuło. Konflikty podsycał Jarosław…
Maria Dąbrowska-Majewska prowadzi „Spotkanie wokół Leśmiana” w świetlicy Aresztu Śledczego w Białołęce, 2017 r. // Fot. Weronika Majewska / Fundacja Zmiana

Dobrze wyjść na czytaniu

Sylwia Góra
Dwadzieścia trzy godziny w zamknięciu, godzina spaceru – dlatego książka jest rozkoszą. Poza tym książki pozwalają wyjść na człowieka.

Wiara

Modlitewny protest wiernych przeciwko zamknięciu świątyń w czasie pandemii, plac przed katedrą św. Andrzeja w Bordeaux, listopad 2020 r. // Fot. Ugo Amez / SIPA / East News

Wiosna nad Sekwaną

Ks. Andrzej Muszala
Nad Sekwaną widać ożywienie religijne. Kościół w Polsce mógłby brać wzór z Kościoła francuskiego.
Pomnik Jana Kochanowskiego, dłuta Danuty Dzielińskiej, w Parku Jordana w Krakowie, kwiecień 2024 r. // Fot. Jacek Taran

Pani Dusza

Angelika Maria Małek
Kiedy zakonnicy, kapłani lub nawet biskupi popełniają błędy, świeccy powinni odważnie zwracać im uwagę. Jest to obowiązek sumienia - pisała rzeźbiarka z…
Plac św. Piotra po mszy wielkanocnej z udziałem papieża Franciszka, Rzym, 31 marca 2024 r. // Fot. Marco Iacobucci / imago / Forum

Franciszek i tajemnice konklawe

Edward Augustyn
Opowieść o szlachetnym kardynale, ratującym Kościół przed nieuczciwym i niegodziwym wyborem papieża, to część szeroko zakrojonego projektu medialnego, którego…

Świat

Zniszczony izraelskim pociskiem samochód wolontariuszy World Central Kitchen, Dair El-Balah, Strefa Gazy, 2 kwietnia 2024 r. // Fot. Omar Ashtawy / AP Images / East News

Ślepa siła

Marek Matusiak
Atak na ludzi niosących pomoc humanitarną w Strefie Gazy to nie jest jednostkowy przypadek. Od początku wojny zginęło 175 palestyńskich pracowników ONZ, a…
Damian Soból

Ostatnia droga Damiana

Antonina Palarczyk
Był jednym z tych Polaków, którzy w lutym 2022 r. rzucili się pomagać Ukraińcom – i doświadczyli tego, co socjologia nazywa przeżyciem pokoleniowym. Potem fala…
Dzieci w miasteczku Zhijia u podnóża gór Liupan Shan, do których w 1935 r. dotarła komunistyczna armia Mao Zedonga. Prowincja Ningsia Huej, Chiny, maj 2014 r. // Fot. Peng Zhaozhi / East News

Wielki renesans wielkiego narodu

Maria Wiśniewska
Wyczerpuje się model rozwoju, który napędzał tu ekonomię przez ostatnie 40 lat. Kierownictwo partii komunistycznej ożywia więc nacjonalizm. „Wielki renesans…
Jewgienij Cyganow i Julia Snygir w filmie „Mistrz i Małgorzata”, Rosja, 2024 // Fot. materiały prasowe

Diabeł Woland w putinowskiej Rosji

Wojciech Konończuk
Reżyser, który publicznie krytykuje napaść na Ukrainę, za państwowe pieniądze nakręcił w putinowskiej Rosji antytotalitarny w swej istocie film.
Pierwszej tura głosowania w wyborach powszechnych w Indiach. Haridwar w stanie Uttarakhand, 19 kwietnia 2024 r. // Fot. Arun Sankar / AFP / East News

Wszystkie łodzie Indii

Marek Rabij
W zaczynających się wyborach parlamentarnych – w tej największej demokracji świata potrwają one, bagatela, cały miesiąc – indyjski premier Narendra Modi…

Historia

Jan Papuga, Szczecin 1966 r. // Fot. Witold Chromiński / archiwum prywatne

Nikifor naszej literatury

Aleksandra Radecka
Prekursor powojennego pisarstwa marynistycznego, polski Jack London, trochę Stachura, a trochę Himilsbach – tak go opisywano. Istotnie, swoimi przygodami…

Nauka

Festiwal surferów Quiksilver w południowo-zachodniej Francji. 30 września 2023 r. // Fot. Nano Calvo / Getty Images

Czy uczymy się na błędach

Ewa Smołka
Przekonanie, że przeciwności, trudne wydarzenia i wnioski wyciągane z popełnianych błędów prowadzą do mądrości, jest głęboko zakorzenione w wielu kulturach. A…

Kultura

Terry Pratchett na swojej farmie w okolicy Salisbury. Wielka Brytania, 2012 r. // Fot. Jeff Morgan 12 / Alamy / BE&W

Humor i furia

Wojciech Brzeziński
Twórca „Świata Dysku” był przekonany, że „śmiech może przedostać się przez dziurkę od klucza, podczas gdy powaga wciąż dobija się do drzwi”. I przez lata…
Wnętrze pawilonu Gerharda Richtera "Birkenau". Międzynarodowy Dom Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu. 9 lutego 2024 r. // Fot. Dominik Smolarek / Materiały prasowe MDSM

Pawilon

Piotr Kosiewski
Oświęcim znajdzie się na liście miejsc ważnych dla każdego zainteresowanego twórczością wielkiego artysty. Tylko czy przyjazd tu po to, by kontemplować jego…
Uczennice w muzułmańskiej szkole Future Prowers w Maiduguri. Nigeria, 19 października 2017 r. // Fot. Newsha Tavakolian / Magnum Photos / Forum

Książki wczesnego ostrzegania

Monika Ochędowska, Monika Wolting
Prof. Monika Wolting: „Szukamy w powieściach – albo wierszach czy piosenkach – słów określających emocje i nastroje społeczne, takich jak strach, niepokój,…
Aoi Yamada i Kōji Yakusho w filmie "Perfect Days", reż. Wim Wenders. 2023 r. // Materiały prasowe Gutek Film

Kolekcja dobrych chwil

Anita Piotrowska
Opowiadając o tokijskim czyścicielu toalet, reżyser stworzył odę do analogowego, bezpośrednio doświadczanego życia. Takiego, które satysfakcjonuje, tocząc się…
Fragment okładki // materiały prasowe

Dar i przekleństwo

Lektor
Ta książka ma kilka warstw: jest historią i rekonstrukcją „Wiednia Wschodu”, konfrontacją legendy ze współczesnością, odzyskiwaniem i weryfikacją pamięci,…

Felietony

Karol Paciorek dla TP

Święta wojna

Tomasz Stawiszyński
Mając biblijno-apokaliptyczną legitymację dostarczoną przez rosyjskich duchownych, dyktator Rosji uzasadni każdy swój krok.
Wojciech Bonowicz / Fot. Grażyna Makara /

Kultura różnic

Wojciech Bonowicz
Od absolutyzowania różnic do zohydzania politycznego przeciwnika jest już tylko krok. Do powiedzenia z mównicy, że ten, komu władzę powierzył naród, jest obcym…
Olga Drenda / fot. Maciej Zienkiewicz dla TP

Zabawy z nieprawdą

Olga Drenda
Nieskazitelne, pomnikowe postacie zachęcają do tego, by nieco zadrapać ich gładki marmur. Jedna z wyjątkowo długowiecznych teorii dotyczy kanadyjskiej…
Stanisław Mancewicz / Fot. Grażyna Makara / Katarzyna Włoch // Tygodnik Powszechny

Moralność i miłość

Stanisław Mancewicz
Wydawało się, że szalone złodziejstwo, szczucie na bliźnich, kumoterstwo i korupcja zasługują raczej na karę niż nagrodę. I co? I nic. To się jednak podobało.

Smaki

José Andrés podczas pomocy humanitarnej w Ukrainie. 18 grudnia 2023 r. // Fot. LInda Roth / materiały prasowe WCK

Chili dla świata

Paweł Bravo
Niech nam będzie wybaczone, jeśli większość z nas dowiedziała się o istnieniu tej organizacji dopiero w zeszłym tygodniu.

Zmysły

Latarnia morska Warnemünd, okolice Rostocku, Niemcy. // Hechtenberg / BE&W

Deszczowa kraina

Michał Sowiński, Paul Scraton
Paul Scraton, reporter: Bałtyk ma w sobie coś niepokojącego. Właściwie nie występują tu przypływy ani odpływy, pachnie też inaczej, bo jest mało zasolony. To…